Teak is al eeuwenlang het favoriete materiaal voor de botenbouw. Maar in een tijd waarin duurzaamheid en milieubescherming belangrijker zijn dan ooit, moeten we ons afvragen: hoe kunnen we dit beproefde materiaal op een verantwoorde manier gebruiken? In dit artikel bespreken we het gebruik van teak in de botenbouw.
De traditionele rol van teak in de botenbouw:
Traditioneel werd teakhout met smalle jaarringen gebruikt voor de botenbouw. Deze ringen duiden op een langzame groei en dus op een hoge dichtheid en duurzaamheid van het hout. Dergelijk ‘oud’ teakhout is tegenwoordig echter zeldzaam en gaat vaak gepaard met problemen zoals illegale houtkap. Ook de import van illegaal gekapt hout is bij wet verboden.
De oorsprong van teak: plantagehout en gerecycled teak
Tegenwoordig is het merendeel van het teak afkomstig van plantages of gerecyclede bronnen, wat een milieuvriendelijk alternatief biedt. Het is echter belangrijk op te merken dat de traditionele kwaliteiten met de dicht bij elkaar geplaatste jaarringen vaak niet worden bereikt met plantagehout. Dit komt doordat plantagehout vaak al na 15 jaar wordt gekapt, wat resulteert in een lagere kwaliteit.
Het teakhout voor onze terrasplanken is daarentegen afkomstig van bomen die tussen de 20 en 25 jaar oud zijn. Hierdoor hebben de vloerdelen al een aanzienlijk hoger gehalte aan de gewenste oliën zoals rubber, waardoor teak duurzamer wordt.
Het belang van snoeien:
Bij het kiezen van teak voor boten is het type snede cruciaal. Bij het snijden van het rif (radiale snede - staande jaarringen) lopen de jaarringen evenwijdig aan de korte zijde van het plankprofiel, wat een gelijkmatige textuur en hoge stabiliteit biedt. Dit is de beste en meest waardevolle zaagsnede omdat op deze manier gezaagd hout technisch gezien de beste eigenschappen heeft en slechts uit een klein deel van de boomstam kan worden gesneden. De halve rifsnede (dwarsdoorsnede) bestaat daarentegen voornamelijk uit staande jaarringen en kan ook geschikt zijn voor de botenbouw. De zogenaamde Flader-kap (tangentiale snede - liggende jaarringen - Flads) met liggende jaarringen wordt in de scheepsbouw doorgaans niet gebruikt.
gesneden | Jaarlijkse ringuitlijning | Wateropname en zwel-/krimpgedrag |
Tangentiële flapuitsnede | Liggende jaarringen – Flads | Hoge wateropname en daardoor hoog zwel- en krimpgedrag |
Doorsnede | Halve kloof | Gemiddelde wateropname en daardoor gemiddeld zwel- en krimpgedrag |
Radiaal gedeelte | Staande jaarringen – kloof | Lage wateropname en daardoor minder zwel- en krimpgedrag |
Het belang van houtvezels:
De oriëntatie van de houtvezels in teak is essentieel voor de botenbouw. Goed uitgelijnde vezels zorgen voor stabiliteit en een lange levensduur van het hout, wat vooral belangrijk is in vochtige en veranderlijke omstandigheden. Daarnaast is een juiste bevestiging van het hout absoluut noodzakelijk. In de scheepsbouw worden hiervoor vaak permanent elastische lijmen gebruikt die op de ondergrond worden aangebracht. Hier dient Sikaflex te worden vermeld, dat als standaard voor deze toepassing wordt beschouwd.
Ons duurzame teak:
Bij Betterwood vertrouwen we op teakhout van duurzaam beheerde plantages. Ons teakhout voldoet aan de hoge eisen van de terrasbouw. Wij sorteren ons hout echter niet volgens speciale sneden of de eisen van de botenbouw. Als u ons hout wilt gebruiken voor uw bootproject, raden wij u aan voldoende extra hout te bestellen. Bekijk ook onze sorteercriteria .
Fazit:
Dankzij de uitstekende technische eigenschappen en natuurlijke duurzaamheid is teak de eerste keuze voor houten dekken in de maritieme sector. Door eeuwenlang intensief gebruik van het hout is teak uit de oerbossen van onze planeet echter een zeldzaam goed geworden dat moet worden beschermd. Als alternatief worden in de botensector vaak andere dekbekledingen aangeboden. Hieronder vindt u een lijst:
- Synthetisch teak: imiteert de uitstraling van teak
- PVC: Een veelzijdig materiaal dat zeer geschikt is voor terrasplanken en verkrijgbaar is in verschillende kleuren en texturen.
- Kurk: een milieuvriendelijk en antislipmateriaal dat comfortabel aanvoelt onder de voeten.
- EVA-schuim: lichtgewicht, schokabsorberend en antislip, veel gebruikt in jachtdekken.
- Rubber: Een stevige en antislipoptie die geschikt is voor zware omstandigheden.
- Natuurlijke vezels: Materialen zoals bamboe.
- Aluminium.
- Glasvezel: een sterke en duurzame optie die in veel botenbouwtoepassingen wordt gebruikt.
- Rubber: Elastisch en bestand tegen UV-stralen en zout water.
- Hout: Naast teak worden ook andere houtsoorten zoals mahonie of essen gebruikt voor dekbekleding.
Als je de natuurlijkheid van hout niet wilt missen, zorg er dan voor dat je teak gebruikt van duurzame plantages die minstens 20 jaar oud zijn. Zelfs als het niet kan concurreren met de aloude reuzen die in het lange verleden uit de tropische bossen zijn gekapt, heeft het nog steeds een relatief hoge mate van duurzaamheid tegen vocht en zout water in vergelijking met andere houtsoorten - mits correct geïnstalleerd.
Voor specifieke vragen over ons teakaanbod of het kiezen van het juiste hout voor uw project kunt u gerust contact met ons opnemen. Wij helpen u graag verder met al uw vragen.